Διατροφικές «βόμβες» στα τραπέζια του Πάσχα & πώς να τις αποφύγετε

Είτε νηστεύουμε είτε όχι πριν το Πάσχα, οι επόμενες ημέρες περιλαμβάνουν πολλά συχνά και βαριά γεύματα με αρνί, κοκορέτσι, μαγειρίτσα κι άλλες διατροφικές «βόμβες», οι οποίες μπορούν να προκαλέσουν τουλάχιστον γαστρεντερικές ενοχλήσεις. Γι αυτό οι ειδικοί συνιστούν εγκράτεια, στο φαγητό και στο ποτό!

της Αλεξίας Σβώλου

Από το βράδυ της Ανάστασης μέχρι το μεσημέρι της Κυριακής του Πάσχα μεσολαβούν λίγες ώρες κατά τις οποίες σύμφωνα με τα έθιμα μας τρώμε πολύ βαριά λιπαρά γεύματα, με πολύ υψηλό θερμιδοφόρο περιεχόμενο. Όλα αυτά μπορούν να μας πέσουν βαριά στο στομάχι καθώς τα παραδοσιακά τρόφιμα του Πάσχα έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε χοληστερόλη, πουρίνες, κορεσμένα λιπαρά και άφθονο κρυφό αλάτι. Όπως εξηγεί ο Χάρης Δημοσθενόπουλος, Κλινικός Διαιτολόγος-Βιολόγος, προϊστάμενος του Διαιτολογικού Τμήματος στο «Λαϊκό» νοσοκομείο, η μετάβαση από τη νηστεία της μεγάλης Εβδομάδας στην πολυφαγία πρέπει να γίνει αργά-αργά κι όχι απότομα, ενώ είναι ακόμα πιο σωστό από ιατρικής πλευράς να φάμε νωρίτερα, πριν την Ανάσταση και όχι μετά τα μεσάνυχτα.

Στο βραδινό τραπέζι της Ανάστασης, ο ειδικός προτείνει να περιοριστούμε στην κατανάλωση της σούπας και μιας σαλάτας. Η μαγειρίτσα είναι το ενδιάμεσο διατροφικό στάδιο ανάμεσα στη νηστεία και στα φαγητά του Πάσχα και είναι μια σούπα πλούσια σε χοληστερόλη. Η σαλάτα βοηθά να χορτάσουμε χωρίς να βαρύνει το στομάχι μας και οι φυτικές ίνες που περιέχουν τα λαχανικά έχουν την ικανότητα να δεσμεύουν και να συμπαρασύρουν μέσα από το έντερο ποσότητα λίπους και χοληστερόλης και να τα απομακρύνουν από τον οργανισμό μας, εμποδίζοντας την απορρόφησή τους.

Οι σαλάτες γενικά στα εορταστικά τραπέζια αποτελούν σημαντική προσθήκη, γιατί βοηθούν να επιτευχθεί γρηγορότερα και με μικρότερη κατανάλωση θερμίδων ο κορεσμός, αρκεί να μην είναι οι ίδιες υπερβολικά θερμιδοφόρες. Άρα η ιδανική σαλάτα είναι πράσινη χωρίς τόνους λιπαρών τυριών, που δεν «κολυμπάει» σε σάλτσες και δεν είναι καλυμμένη με τηγανητά κρουτόν ή μαγιονέζα.

Στο πρώτο δείπνο μετά τη νηστεία δεν χρειάζεται να φάμε από όλα και δεν πρόκειται να ωφεληθούμε αν μαζί με την μαγειρίτσα και τη σαλάτα καταναλώσουμε και αρνί, κοκορέτσι, τα αυγά που θα τσουγκρίσουμε, τσουρέκι και κουλουράκια.

Το πρωί της Κυριακής είναι σημαντικό να μην παραλειφθεί το πρωινό, αλλά θα πρέπει να είναι πολύ λιτό, ειδικά αν το προηγούμενο βράδυ τελειώσαμε πολύ αργά το δείπνο. Γι αυτό λοιπόν είναι ωφέλιμο να τρώμε πριν την ανάσταση, ώστε μετά με την βόλτα μέχρι την εκκλησία, το περπάτημα, να προλάβουμε να χωνέψουμε.

Για λιτό πρωϊνό επιλέγουμε γάλα με δημητριακά ή έναν καφέ ή τσάι κι ένα κουλουράκι (πασχαλινό)-για να μη μείνουμε με το….παράπονο! Την Κυριακή του Πάσχα αποφεύγουμε να τσιμπάμε και να δοκιμάζουμε τα φαγητά που ετοιμάζονται, ειδικά στο σούβλισμα του αρνιού (πέτσες, κοψίδια). Προφανώς το κατσικάκι στον φούρνο είναι πιο ελαφρύ, αλλά και πάλι αυτά τα κρέατα είναι πλούσια σε χοληστερόλη και σε πουρίνες (ειδικά στα αρνάκια και κατσικάκια γάλακτος), με την υψηλή περιεκτικότητα σε πουρίνες να δημιουργεί προβλήματα σε άτομα με υψηλές τιμές ουρικού οξέος. Εδώ θυμίζουμε ότι το υψηλό ουρικό οξύ δημιουργεί και έντονους πόνους στα πόδια (ουρική αρθρίτιδα)

Στο μεγάλο τραπέζι που θα καθίσουμε με κόσμο το μεσημέρι της Κυριακής ο ειδικός θυμίζει πως δεν πρέπει να τρώμε απευθείας από τις πιατέλες αλλά να γεμίζουμε το πιάτο μας με μια μερίδα φαγητού. Προσοχή, το συνεχές τσιμπολόγημα που φορτώνει τον οργανισμό με πολλές θερμίδες αλλά δεν καταγράφονται από τον εγκέφαλο σαν φαγητό ώστε να επέλθει ο κορεσμός.

Αυτές τις ημέρες για το ταλαιπωρημένο μας στομάχι βάλσαμο αποτελούν μια απαλή χορτόσουπα, ένα γιαούρτι με ψωμί ή φρυγανιά, το οποίο λόγω των ζυμομηκύτων που περιέχει θα διευκολύνει τη διαδικασία της πέψης και θα ξεκουράσει την πεπτική λειτουργία.

Η υπερφαγία των γιορτών προκαλεί πολλά προβλήματα και μπορεί να οδηγήσει στο νοσοκομείο-όλοι άλλωστε έχουμε δει την ελληνική ταινία «Η δε γυνή να φοβήται τον άνδρα», με τον Μιχαλάκη που μετά από μια προαγωγή έκανε το τραπέζι στους φίλους του, έφαγε μόνος του ένα αρνί και έσκασε»….

Τα εμφράγματα μετά την υπερφαγία του Πάσχα δεν περιορίζονται στις ταινίες, αποτελούν πραγματικότητα και ειδικά τα άτομα με υποκείμενη καρδιοπάθεια πρέπει να είναι πολύ φειδωλά στην κατανάλωση φαγητού και να αποφεύγουν το αλκοόλ. Τα αλκοολούχα ποτά ανεβάζουν την αρτηριακή πίεση και μπορούν να οδηγήσουν και σε εγκεφαλικό επεισόδιο.

Το πιο συχνό και πιο αθώο πρόβλημα είναι η δυσπεψία. Πρόκειται για την πιο ήπια επιπλοκή που μπορεί να εμφανιστεί και πρέπει να αντιμετωπιστεί με ήπια αφεψήματα όπως χαμομήλι, ελαφριά άσκηση, π.χ. περπάτημα, και αποφυγή κατάκλισης αμέσως μετά το φαγητό. Προσοχή, έχει συμβεί αρκετές φορές ένα επερχόμενο έμφραγμα να δώσει προειδοποιητικά συμπτώματα που μοιάζουν με δυσπεψία.

Όσοι έχουν έλκος ή ιστορικό γαστρίτιδας μπορεί να ταλαιπωρηθούν στα Πασχαλιάτικα τραπέζια. Επίσης όσοι τρώνε μεγάλες ποσότητες από αρνάκι ή κατσικάκι γάλακτος, μπορεί ενδεχομένως να εμφανίσουν ενοχλήσεις από την υψηλή περιεκτικότητα των νεαρών ζώων σε πουρίνες που δημιουργούν προβλήματα σε άτομα με υψηλές τιμές ουρικού οξέος. Και τα άτομα με ιστορικό χολολιθίασης μπορεί να παρουσιάσουν ενοχλήσεις. Σε περιπτώσεις οξείας χολοκυστίτιδας, οξείας παγκρεατίτιδας ή κωλικών, ο ασθενής πρέπει να μεταφερθεί άμεσα στο νοσοκομείο, άλλωστε πρόκειται για πολύ οδυνηρές καταστάσεις.

Πάνω κάτω όλοι γνωρίζουμε ότι το αρνί και το κατσίκι είναι «βαρύ φαγητό» ειδικά αν τσιμπολογάμε τις πέτσες που είναι τίγκα στο λίπος, πασπαλισμένες με μπόλικο αλάτι και τσιγαρισμένες στα κάρβουνα, ό,τι χειρότερο δηλαδή! Ωστόσο οι πασχαλιάτικες βόμβες περιλαμβάνουν επίσης τα αβγά (κάθε αυγό μέτριου μεγέθους δίνει στον οργανισμό περίπου 75-80 θερμίδες, 6 γραμμάρια πρωτεΐνης, 5 γραμμάρια λίπους και κυρίως 215-230 mg χοληστερίνης), την μαγειρίτσα (μία μερίδα αντιστοιχεί σε έως και 580 θερμίδες, με πολύ μεγάλη περιεκτικότητα σε χοληστερόλη), τα τσουρέκια, το κοκορέτσι και τα άλλα εντόσθια (αυτά είναι από πλευράς χοληστερόλης λίπους και θερμίδων ό,τι πιο ανθυγιεινό), οι σοκολάτες, τα σοκολατένια αυγά και τα κουλούρια. Τα πιο βαριά γλυκίσματα είναι τα γλυκά ταψιού (μπακλαβάς, γαλακτομπούρεκο κλτ) και τα τσουρέκια που έχουν και γέμιση και επικάλυψη. Αντίθετα, κανείς δεν θα πάθει κάτι αν μετά το φαγητό, για να αλλάξει γεύση μετά το κρέας φάει ένα σοκολατάκι υγείας (bitter σοκολάτα). Θυμηθείτε ότι το μέγεθος του σπιρτόκουτου (20-30 γραμ.) είναι το ιδανικό.